Üzerine Etkisi
EN SIK RASTLANAN KANSERLERİN ERKEN TANISI İÇİN YARARI KANITLANMIŞ TARAMA TESTLERİ
Başta Amerikan Kanser Derneği olmak üzere, Amerika Birleşik Devletlerinin konuyla ilişkili sağlık kuruluşları, kanserlerin erken tanısında yararlı olduğu kanıtlanmış bazı testlerin belirli aralıklarla uygulanmasını öneriyor. Bu öneriler, yaşa cinsiyete ve ailevi risk yüküne göre kişiden kişiye bazı farklılıklar gösteriyor.
MEME KANSERİ
• 20 yaşından başlayarak her ay kendi kendine meme muayenesi yapılmasının yararı konusunda fikir birliği olmamakla birlikte, bu uygulamanın muntazam ve usulüne uygun olarak yapılmasının yararlı olduğu düşüncesi genel olarak kabul görüyor.• 20-39 yaşları arasındaki bütün kadınların en azından her 3 yılda bir uzman hekim tarafından yapılacak meme muayenesinden geçmesi öneriliyor.
• Bazı kuruluşlar 50 yaşından sonra başlanmasını önerse de, çoğunlukla 40 yaşından itibaren her yıl mamografi çektirilmesinin erken teşhis için yararlı olduğu bildiriliyor. Ailesinde erken yaşta meme kanseri görülenlerin bu kontrollere daha erken başlaması tavsiye ediliyor.
PROSTAT KANSERİ
• Her erkeğin 50 yaşından itibaren her yıl prostat muayenesi ve kanda PSA (Prostat Spesifik Antijen) testi yaptırması öneriliyor.• Babasına veya erkek kardeşlerinden birine 50 yaşından önce prostat kanseri teşhisi konulanların veya ailelerinde birden fazla prostat kanserli birey bulunanların bu kontrollere 40 yaşından itibaren başlamaları tavsiye ediliyor.
KALIN BAĞIRSAK KANSERİ
• Ailevi yatkınlığı veya kalın bağırsak kanseri riskini artıran ülseratif kolit gibi bir hastalığı olmayan kişilerin 50 yaşından itibaren her yıl “gaitada gizli kan testi” yaptırması öneriliyor. Ailevi yatkınlığı veya kanser riskini artıran hastalığı olanlar bu kontrole daha erken yaşta başlamalıdır.• Her 5 yılda bir “fleksibl sigmoidoskopi” incelemesi veya kalın bağırsak filmi çektirilmesinin ya da her 10 yılda bir kalın bağırsağın tamamının incelenmesini sağlayan “kolonoskopi” tetkikinin, ölüme neden olan kanserler sıralamasında ikinci sırada yer alan kalın bağırsak kanserlerinin erken teşhisinde çok etkin olduğu bildiriliyor.
RAHİM BOYNU KANSERİ
• Ölüme neden olan kanserler sıralamasında yeri çok üst sıralarda yer almasa da, erken teşhisi imkanı en fazla olan kanserlerden biri olması nedeniyle ilgili bütün sağlık kuruluşları rahim boynu kanseri taramasına özel bir önem veriyor. Bu amaçla, cinsel yaşamın başlamasıyla birlikte her yıl Pap-smear testi yaptırılması öneriliyor. Üç yıl boyunca ard arda yapılan Pap-smear testinin tamamen normal netice vermesi durumunda doktor onayıyla inceleme sıklığının azaltılabileceği bildiriliyor.AKCİĞER KANSERİ
• Ölüme neden olan kanserler sıralamasında en başta yer almasına rağmen, ilgili bütün sağlık kuruluşlarının yararı konusunda hemfikir olduğu bir tarama testi maalesef yok. Amerikan Kanser derneği, akciğer kanseri taramasına yönelik tek bir test tavsiye etmeyip, uygun incelemenin seçimini hekimin takdirine bırakıyor.• Konuyla ilgili uzmanlar arasında fikir birliği bulunmamakla birlikte başta sigara içenler olmak üzere, yüksek risk taşıyanların her yıl akciğer filmi çektirmesinin yararlı olacağını savunanların sayısı az değildir.
• Kesin olarak kanıtlanmamış olmakla birlikte, spiral CT incelemesinin Akciğer kanserlerinin erken teşhisi açısından yararlı olabileceğini gösteren araştırmalar vardır.
...